de intensivist

Patiënten op de Intensive Care (IC) worden onderworpen aan een grote hoeveelheid diagnostiek waaronder thoraxfoto’s. Het maken van röntgenfoto's op de IC is belastend voor patiënten en personeel. Het vereist een radiologisch team, verplaatsing van de patiënt om de röntgenplaat te positioneren en het zoveel mogelijk uit de weg gaan van straling door het aanwezig personeel in een kleine ruimte (IC-kamer). Naast inspanning van verpleegkundigen en laboranten vereist dit ook een relatieve stabiliteit van de patiënt. Daarbij is elke inspanning die de blootstelling aan straling vermindert meegenomen. Het zou handig zijn als dat niet meer hoeft.  De meeste thoraxfoto-indicaties op de IC zijn voor relatief eenvoudige vraagstellingen en het is de vraag of we die foto’s niet veelal kunnen vervangen door echo.

POCUS of point-of-care ultrasound wordt steeds vaker gebruikt op de IC. Waarom zouden we POCUS niet ook gebruiken om de positie van maagsondes te bevestigen? In tien recente artikelen is gekeken naar het gebruik van echografie hiervoor. In deze studies worden verschillende protocollen beschreven, maar over het algemeen worden twee hoofdlocaties onderzocht om de maagsonde in beeld te brengen: de slokdarm en de maag.

De slokdarm, meestal aan de rechterkant van de trachea, wordt afgebeeld vanuit de nek (anterior) of via het suprasternale venster. Hier kan je met echo bekijken of je de hyperechogene cirkel van de maagsonde in de slokdarm kan visualiseren. Dit kan worden gedaan na het plaatsen van de maagsonde, of tijdens het plaatsen waarbij je het passeren van de maagsonde kan visualiseren. Het transversaal visualiseren van de slokdarm via echografie van de nek is vaak goed te doen en heeft een grote gevoeligheid vanwege de afwezigheid van lucht in de meeste gevallen.

Om de locatie van de sonde in de maag te bepalen, worden de subxyfoïde en epigastrische vensters gebruikt. De maagsonde wordt meestal opgezocht in het antrum of ter hoogte van de oesofagogastrische overgang. De maagsonde is zichtbaar als dubbele lineaire echogene lijnen (figuur 1).

Figuur 1 Beeld van maagsonde in maagfundus op een echo.

Het vinden en visualiseren van de maagsonde kan in sommige gevallen moeilijk zijn. De gevoeligheid varieert van 86,4%-100%. Het vinden van de maagsonde in het subxyfoïdale venster kan worden bemoeilijkt door de aanwezigheid van lucht in de maag. Bovendien varieert de anatomische locatie van de maag van persoon tot persoon, evenals de positie van de maagsonde erin. Het vereist training om de echoprobe te manoeuvreren en de maagsonde te vinden. Om de detectie van de maagsonde te vergemakkelijken wordt vaak lucht, zoutoplossing of een mengsel van beide geïnjecteerd. In totaal wordt er ongeveer 50cc door de maagsonde gegeven. Hierdoor kan je met echo-doppler een werveling in het antrum detecteren en de locatie van de maagsonde veel makkelijker in beeld brengen. De combinatie van het visualiseren van de sonde in de hals en bij subxyfoïdale echografie met injectie van lucht- of zoutoplossing en echo-doppler heeft een grote gevoeligheid.

De auteur verklaart dat er geen sprake is van een belangenconflict. Er is geen financiering of financiële steun ontvangen.