de intensivist

Achtergrond

Overlevenden van een intensive care-opname houden vaak nog langdurig symptomen van een afgenomen conditie en cognitieve vaardigheden.^[1] Zij kunnen niet altijd meer terug naar hun eigen huis. Er is echter nog beperkt data over wat de functionele uitkomst is van patiënten na een virale pneumonie.

Doel van de studie

Onderzoeken van de overleving en functionele uitkomst van patiënten die vanwege een virale pneumonie op de intensive care opgenomen waren.

Design

Het betrof een observationele studie.^[2] Uit het Franse nationale ziekenhuisregistratiesysteem (Système National des Données de Santé) werd data opgevraagd van alle patiënten die van 2016 tot en met februari 2019 tenminste één dag op de IC opgenomen waren vanwege influenza. Ook werd de data bekeken van alle patiënten die van 1 januari 2020 tot 30 juni 2021 met COVID-19 werden opgenomen.

Belangrijkste resultaten

Er werd data van 50.276 COVID-19-patiënten en 4.470 influenzapatiënten verkregen. Hiervan overleed respectievelijk 25,5% en 17,6% tijdens IC-opname. Van de patiënten met influenza was 80,3% na één jaar thuiswonend en zij hadden 342 ziekenhuisvrije dagen in het jaar na IC-opname. Van de patiënten met COVID-19 was 91,9% na één jaar thuiswonend en zij hadden 351 ziekenhuisvrije dagen (figuur 1). De kans op overlijden en een slechtere uitkomst was gerelateerd aan hogere leeftijd.

Figuur 1 Overleving van patiënten die vanwege COVID-19 of influenza op de intensive care waren opgenomen.

A. De percentages op de verschillende tijdspunten zijn afgezet tegen het volledige cohort van patiënten die op de intensive care opgenomen waren. Een jaar na ontslag van de intensive care overleden significant meer patiënten die vanwege influenza waren opgenomen dan patiënten die vanwege COVID-19 waren opgenomen. Doordat de auteurs niet de originele data hebben, was het niet mogelijk om van de andere tijdspunten de OR en CI te bepalen. OR = odds ratio, CI = confidence interval.

B. De percentages op de verschillende tijdspunten zijn afgezet tegen het cohort van patiënten die levend van de intensive care ontslagen zijn. Een jaar na ontslag van de intensive care overleden significant meer patiënten die vanwege influenza waren opgenomen dan patiënten die vanwege COVID-19 waren opgenomen. Doordat de auteurs niet de originele data hebben, was het niet mogelijk om van de andere tijdspunten de OR en CI te bepalen. OR = odds ratio, CI = confidence interval.

Statistische analyse

De data werd geanalyseerd met logistisch regressie waarin rekening gehouden werd met leeftijd, geslacht, comorbiditeit, gebruik van invasieve beademing, vasopressie, inotropie en nierfunctievervangende therapie. De resultaten werden gestratificeerd op leeftijdsgroepen.

Conclusie

Meer patiënten overleden tijdens IC-opname vanwege COVID-19. Na opname overleden er echter meer patiënten die met influenza waren opgenomen. Tevens hadden patiënten die opgenomen waren vanwege influenza op de intensive care bij opname meer comorbiditeiten dan patiënten die vanwege COVID-19 waren opgenomen.^[2]

Bespreking

Uit deze observationele studie blijkt dat patiënten die vanwege COVID-19 op de intensive care zijn opgenomen vaker tijdens hun verblijf op de intensive care overlijden dan patiënten die vanwege influenza zijn opgenomen. Eén jaar na opname zijn echter meer COVID-19-patiënten nog in leven en thuis woonachtig dan influenzapatiënten.

Validiteit

Deze studie betreft een groot landelijk cohort van intensive care-patiënten waarbij er nauwelijks patiënten in de opvolging verloren zijn gegaan. Ook was het mogelijk om te onderzoeken hoeveel mensen er na één jaar thuis woonden. Een nadeel van deze database is dat er geen informatie bekend is over conditie, cognitieve uitkomst of comorbiditeiten na één jaar.

Betekenis

Inmiddels zijn er verschillende studies gepubliceerd waarin in grote groepen patiënten de mortaliteit van COVID-19-patiënten op de intensive care is vergeleken met die van patiënten met influenza.^{[3, 4]} In de Nederlandse setting is een vergelijkbaar onderzoek gedaan. Hierin werden 6.343 COVID-19-patiënten op de IC-opgenomen en vergeleken met 2.256 patiënten met een virale pneumonie (waaronder influenza). De ziekenhuismortaliteit in deze groepen was zoals in het Franse cohort significant hoger in het COVID-19-cohort (respectievelijk 30,9% en 19,7%). Uit de data die in de studies gepresenteerd wordt is niet direct een verklaring te vinden voor de hogere totale mortaliteit. Zo zijn het aantal comorbiditeiten bij opname bijvoorbeeld vergelijkbaar. In deze Nederlandse studie is niet onderzocht of mensen na ontslag terug naar huis konden of wat de overleving na één jaar was.^[3] In een andere studie werden COVID-19-patiënten op co-morbiditeit, APACHE IV, P/F-ratio, leeftijd, geslacht en bacteriële co-infectie gematcht. Ondanks de toegenomen vergelijkbaarheid van basiskenmerken van de patiënt, was de mortaliteit onder COVID-19-patiënten significant hoger dan onder influenzapatiënten (respectievelijk 17,5% vs 7,5%).^[4]

Consequentie

Uit deze verschillende studies komt naar voren dat de ziekenhuismortaliteit van COVID-19 hoger is dan die van een virale pneumonie. Het lijkt daarbij dat de mortaliteit in het jaar daarna juist hoger is onder influenzapatiënten, dat influenzapatiënten vaker in het ziekenhuis worden opgenomen en dat na één jaar minder influenzapatiënten nog thuis kunnen wonen. Een verklaring zou kunnen zijn dat opname vanwege influenza meer op de lange termijn gevolgen houdt en dat dit voor ernstig zieke COVID-19-patiënten niet geldt omdat die al op de intensive care overlijden. Mogelijk heeft dit een relatie met de ernstige superinfecties die bij influenza op kunnen treden.^[5]

De auteurs verklaren dat er geen sprake is van een belangenconflict. Er is geen financiering of financiële steun ontvangen.